ท่ามกลางอากาศที่ร้อนระอุฤดูร้อนปี พ.ศ.  ๒๕๔๑ ผสมกับความเร่าร้อนในหัวอกของประชาชนที่ถูกแผดเผาจากพิษภัยของวิกฤตเศรษฐกิจ ความล่มสลายของสถาบันการเงิน ประเทศไทยติดหนี้ติดสินพะรุงพะรังทั้งชาติ ใต้ฝ่าพระบาทฯได้เสด็จเป็นองค์ประธานเปิดโครงการช่วยชาติ โดยหลวงตามหาบัวเมื่อวันที่ ๑๒ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๑ ต่อมา เมื่อวันที่ ๒๓ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๑ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ และ สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ได้ทรงบริจาคพระราชทรัพย์เข้าโครงการช่วยชาติ เมื่อเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมหลวงตามหาบัว ซึ่งในขณะนั้นสังขารอันชำรุดของหลวงตาอยู่ในสภาพที่เพิ่งทุเลาจากอาพาธ เนื่องจากอุบัติเหตุรถพลิกคว่ำ ขณะนำสิ่งของไปมอบให้โรงพยาบาลต่าง ๆ หลวงตาผอมจนกระดูกและเส้นเอ็นปูดโปน แขนขวาที่กระดูกเดาะถูกสะพายไว้ด้วยผ้า หัวไหล่ขวาที่บวมเป่งสีดำคล้ำ หลวงตาได้เริ่มโครงการช่วยชาติในสภาพของสังขารเช่นนี้

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินมาถึงในพิธีดร.สุรเกียรติ เสถียรไทย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศกล่าวถวายรายงานขอเดชะ ฝ่าละอองธุลีพระบาทปกเกล้าปกกระหม่อม ข้าพระพุทธเจ้านายสุรเกียรติ เสถียรไทย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ในฐานะประธานคณะกรรมการจัดงานปิดโครงการช่วยชาติ โดยหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน คณะกรรมการจัดงาน คณะศิษยานุศิษย์ของหลวงตา ประชาชนคนไทยทุกหมู่เหล่า ตลอดจนผู้ที่ได้มาเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทอยู่ ณ ที่นี้ ต่างมีความปีติยินดีและสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นอย่างหาที่สุดมิได้ ที่ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทได้ทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนินมาพร้อมด้วย สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี เพื่อมาทรงเป็นประธานในพิธีปิดโครงการช่วยชาติในวันนี้ โอกาสนี้ ข้าพระพุทธเจ้าขอพระราชทานพระราชวโรกาสกราบบังคมทูลทราบฝ่าละอองธุลีพระบาท เกี่ยวกับความเป็นมาของพิธีปิดโครงการช่วยชาติโดยสังเขปดังนี้ ย้อนหลังไปเมื่อวันหนึ่งในเดือนพฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๕๔๐ ในขณะที่หลวงตาได้เดินทางไปแจกสิ่งของให้กับโรงพยาบาลในท้องถิ่นกันดาร อันเป็นกิจวัตรที่หลวงตาได้ปฏิบัติอยู่เป็นเนืองนิตย์ ในวันนั้นจึงได้ทราบว่าโรงพยาบาลมีหนี้สินเป็นอันมาก จนไม่สามารถจะชำระหนี้ให้แก่บริษัทหรือร้านค้าที่ซื้ออุปกรณ์ทางการแพทย์ได้ ทั้งที่มิได้ก่อหนี้สินใดๆ ขึ้น หากแต่เป็นหนี้อันเกิดจากอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศที่เปลี่ยนไปเอง ซึ่งเป็นผลมาจากวิกฤตทางการเงินของประเทศทำให้หลวงตารู้สึกสลดใจเป็นอันมาก ท่านจึงดำริที่จะช่วยชาติช่วยแผ่นดิน โดยทุ่มเทน้อมนำพี่น้องชาวไทยทั่วประเทศให้ร่วมกันบริจาคเงิน เพื่อช่วยชาติบ้านเมืองของเรา โครงการช่วยชาติจึงได้เกิดขึ้นตั้งแต่บัดนั้น โดยได้รับเงินบริจาคประเดิมรายแรกเมื่อวันที่ ๓๐ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๔๑ เป็นเงินจำนวน ๒,๕๐๐ เหรียญสหรัฐ เป็นปฐมฤกษ์ และเริ่มดำเนินการอย่างจริงจังตั้งแต่วันที่ ๑๒ เมษายนปีเดียวกันเป็นต้นมา ซึ่งถือเป็นวันเปิดโครงการ โดยสมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ได้ทรงพระกรุณาเสด็จไปเป็นองค์ประธานเปิดโครงการหลังจากนั้นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ และใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทก็ได้เสด็จพระราชดำเนินเป็นการส่วนพระองค์ไปยังสำนักสงฆ์สวนแสงธรรม เพื่อถวายพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ร่วมในโครงการช่วยชาติกับหลวงตา นับว่าเป็นมหาอุดมมงคลอันยิ่งใหญ่ต่อโครงการช่วยชาติของหลวงตา ด้วยแรงศรัทธาจากทุกสารทิศต่อหลวงตามหาบัว และด้วยความรักชาติรักแผ่นดินของชาวไทยทุกหมู่เหล่า เป็นเหตุให้ทองคำ เงินเหรียญสหรัฐ เงินตราสกุลต่างประเทศ รวมทั้งเงินบาท หลั่งไหลเข้าสู่บัญชีช่วยชาติอย่างต่อเนื่องมิได้ขาดสาย และหลวงตาก็ได้รวบรวมส่งมอบให้ธนาคารแห่งประเทศไทยเพื่อนำเข้าบัญชีฝ่ายออกบัตร หรือคลังหลวง ...... ระยะเวลา ๖ ปีของการดำเนินโครงการเป็นเวลาไม่น้อยสำหรับหลวงตาผู้ซึ่งชราภาพมาก แต่ก็เต็มไปด้วยความมุ่งมั่นอดทนเต็มกำลัง ถ้าคิดจำนวนระยะทางที่หลวงตาเดินทางไปแสดงธรรมตามที่ต่าง ๆ เพื่อรับเงินผ้าป่านั้นนับได้เป็นแสนกิโลเมตร ด้วยแรงเมตตาที่หลวงตาท่านเห็นว่า เราแต่ละคนต่างอยู่ได้เพราะมีประเทศชาติ แต่จะไม่มี ใครอยู่ได้ถ้าชาติล่มจม หลวงตามหาบัวได้กำหนดไว้ว่า ในวันปิดโครงการนี้ถือเป็นวันที่ชาวไทยทุกคนถือเป็นโอกาสในการทำบุญถวายเป็นพระราชกุศลแด่ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ในวโรกาสเฉลิมพระชนม์พรรษา ๖ รอบ ๗๒ พระชันษา ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทได้ทรงประกอบพระราชกรณียกิจ เพื่อความมั่นคงของชาติ เพื่อความสุขของประชาชน และเพื่อเทิดทูนพระพุทธศาสนาเคียงคู่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯมาโดยตลอด โดยไม่ทรงนึกถึงความเหน็ดเหนื่อยพระวรกายแต่อย่างใด และเป็นคุณูปการต่อแผ่นดินไทย และเป็นบุญของพสกนิกรไทยยิ่งนักที่มีองค์สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ ที่ทรงรักและทุ่มเทให้กับชาติไทยเป็นเวลาช้านานต่อเนื่องมาตลอด ซึ่งเป็นเป้าหมายเดียวกันกับที่หลวงตามหาบัวได้นำพี่น้องคนไทยเสียสละเพื่อชาติบ้านเมืองในยามวิกฤตด้วย        วันนี้วันจันทร์ที่ ๑๒ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๔๗ นับว่าเป็นมหามงคลฤกษ์ ซึ่งจะได้จารึกไว้ในประวัติศาสตร์ของชาติไทย ว่าบัดนี้สถานการณ์ด้านเศรษฐกิจของประเทศไทยได้เข้าสู่ภาวะปกติ รัฐบาลภายใต้การนำของฯพณฯ พ.ต.ท. ดร.ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ได้ชำระหนี้กองทุนการเงินระหว่างประเทศ หรือ IMF เมื่อเดือนกรกฎาคม ๒๕๔๖ ทั้งหมดแล้ว ซึ่งเป็นการชำระหนี้ล่วงหน้าเป็นเวลาถึง ๒ ปี หลวงตามหาบัวจึงพิจารณาแล้วเห็นว่า ถึงเวลาสมควรที่จะยุติโครงการดังกล่าว โดยให้จัดพิธีปิดโครงการช่วยชาติขึ้น พร้อมทั้งจะมอบทองคำกับเงินเหรียญสหรัฐที่ได้รับบริจาคเพิ่มเติมไว้เข้าสู่ท้องพระคลังหลวงการมอบทองคำและเงินเหรียญสหรัฐในวันนี้ ย่อมเป็นประวัติศาสตร์ของชาติอีกวาระหนึ่ง ดังที่ปรากฏแก่สายตาแล้วว่า ขณะนี้สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์สานกันไว้ด้วยความสมานฉันท์ พระมหากรุณาธิคุณที่ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทเสด็จมาเป็นองค์ประธานในงานนี้ ตลอดจนศรัทธาของปวงชนทั้งหลายย่อมเป็นเสมือนฟ้าและดินที่หล่อหลอมเข้าด้วยกันภายใต้ร่มเงาแห่งศาสนา จึงนับเป็นมหาอุดมมงคล เป็นบุญตาบุญใจยิ่งนัก สมดังคำกล่าวของหลวงตาว่า อำนาจแห่งความรักชาติ ความสามัคคีแห่งความเสียสละของพี่น้องชาวไทยมารวมตัวกันแล้วยกได้ทั้งประเทศในวาระอันเป็นมหามงคลที่ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ได้ทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนินมาทรงเป็นประธานในพิธีปิดโครงการช่วยชาติ โดยหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโนในวันนี้ ข้าพระพุทธเจ้าในนามของประชาชนชาวไทย และทุกท่านที่มาชุมนุมอยู่ ณ ที่นี้ รู้สึกสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นอย่างหาที่สุดมิได้ และขอพระราชทานพระราชวโรกาสน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายพระพรชัยมงคล ขอให้ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาททรงพระเจริญยิ่งยืนนาน มีพระพลานามัยแข็งแรง เป็นมิ่งขวัญและที่พึ่งของปวงข้าพระพุทธเจ้าสืบไปชั่วกาลนาน ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ
การทำประโยชน์ให้แผ่นดินแรกเริ่มย่อมมิใช่เรื่องง่าย และการยืนหยัดกระทำให้ถึง ที่สุดยังเป็นเรื่องที่ยากยิ่งกว่า หากต้องการให้บรรลุวัตถุประสงค์ ต้องทุ่มเทชีวิตจิตใจ และสัจจะเพื่อให้การนั้นปรากฎเป็นจริง จนบัดนี้ได้เวลา ๖ ปีแล้ว ด้วยลมหายใจอันแผ่วเบาและความผุพังของธาตุขันธ์ เป้าหมายมาถึงพร้อมกับวันเวลาที่สูญสิ้นออกไป หลวงตาได้แสดงพระธรรมเทศนาไว้ประโยคหนึ่งว่า ดวงตะวันขึ้นสู่ฟ้า เร็วหรือช้าก็อัสดง...”          ส่วนหนึ่งของการแถลงข้อมูลโครงการช่วยชาติยังกล่าวถึงความอุตสาหะวิริยะของหลวงตาในการแสดงธรรมปลุกจิตสำนึกคนไทยให้มีความรักชาติและเสียสละเงินทองเพื่อกอบกู้ชาติให้พ้นจากภาวะหนี้สินจนเป็นผลสำเร็จดังนี้          “...ชีวิตวัยกว่า ๙๐ ปี หลวงตาได้ตรากตรำแสดงพระธรรมเทศนากว่า ๕๘๐ แห่ง เป็นพระธรรมเทศนาไม่น้อยกว่า ๑,๘๐๐ กัณฑ์ เพื่อขวนขวาย รวบรวม บรรดาเงินดอลลาร์และทองคำ เข้าเพิ่มพูนทุนสำรองที่มีมาแต่ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ ... แล้วมอบให้เป็นสมบัติของคนไทยทั้งชาติครบสมบูรณ์ในวันนี้ ตกผลึกมาจากน้ำพัก น้ำแรง และน้ำใจของคนไทยทั้งชาติ ที่มีจิตใจเมตตา และรู้คุณของแผ่นดินตามหลักธรรม ที่สื่อด้วยเสียงซึ่งเปล่งจากหัวอกของหลวงตาเพื่อมุ่งยกชาติให้พ้นภัยด้วยพระพุทธศาสนา          ส่วนหนึ่งของบรรดาเงินดอลลาร์บางฉบับได้มาจากแม่ใหญ่หญิงชราชาวนา เธอแกะดอลลาร์มาจากกรอบที่ติดฝาบ้านไว้นานปี ดอลลาร์ฉบับนั้นได้มาจากลูกชาย ที่จากลูกจากเมีย จากพ่อจากแม่ไปอาบเหงื่อต่างน้ำ บนแผ่นดินต่างบ้านต่างเมือง มอบให้แม่ใหญ่ จึงใส่กรอบไว้ มันเป็นสิ่งมีค่าของครอบครัวเป็นเครื่องเตือนใจให้ระลึกถึงน้ำพักน้ำแรงของลูกชาย แม่ใหญ่ท่านนี้เกิดกุศลจิต จึงสละดอลลาร์ฉบับนี้เป็นทาน เข้าร่วมโครงการช่วยชาติ  ส่วนบรรดาทองคำ ที่ปรากฏเป็นทองคำแท่งบริสุทธิ์ ๙๙.๙๙% ... ส่วนใหญ่ได้มาจากการหล่อหลอมทองรูปพรรณ ที่ประชาชนมีจิตศรัทธาบริจาค นำไปหลอมให้เป็นไปตามมาตรฐานในการใช้เป็นสินทรัพย์ทุนสำรอง ทองคำเป็นสินทรัพย์ที่มีค่า เป็นของรักของหวงของผู้ที่ได้เป็นเจ้าของ แต่เมื่อได้ยินได้ฟังคำว่า เพื่อชาติ จากเสียงที่เปล่งจากหัวอกของหลวงตามีคุณค่ายิ่ง เหนือกว่าความรัก ความหวง นอกเหนือจากทองคำที่ใต้ฝ่าพระบาทฯ ทรงบริจาคหลายครั้ง ยังมีสร้อยคอทองคำ เส้นน้อยสายหนึ่ง สุภาพสตรีผู้บริจาคเปิดเผยว่า เป็นสายสร้อยทองคำที่คุณทวดของเธอรับขวัญเธอ เมื่อวันที่เธอถือกำเนิดบนผืนแผ่นดินไทย เธอเก็บรักษาไว้อย่างทะนุถนอม เพื่อเป็นสื่อสัมผัสถึงความรักของบุพการีที่มีต่อเธอ มานานกว่า ๕๐ ปี เธอได้นำมาบริจาคเข้าร่วมโครงการช่วยชาติ ร่วมกับพ่อแม่พี่น้องผู้รักชาติ บัดนี้ได้หลอมรวมเป็นเนื้อเดียวกันกับทองคำทั้งปวงที่ส่งมอบเข้าคลังหลวงด้วยแล้ว           ความจริงที่บังเกิดขึ้นในขณะที่ดำเนินการหลอมทองรูปพรรณคือ ทองรูปพรรณทั้งหลายจะค่อยๆ ยุบตัวลงทีละน้อย ทีละน้อยจนเป็นเนื้อเดียวกัน ขณะที่ยุบตัวลง ทองเหล่านั้นมีกลิ่น กลิ่นระเหยขึ้นมาจากเตาหลอม กลิ่นนั้นเป็นกลิ่นแป้งร่ำ น้ำหอม กลิ่นเหงื่อไคล กลิ่นอายตัวของผู้ที่เคยสวมใส่ มันเป็นกลิ่นหอมที่สุดบนแผ่นดินไทย และเมื่อละลายตัวเข้าเป็นเนื้อเดียวกัน ทองคำเหล่านั้นมีลักษณะเป็นน้ำข้นๆ และมีสีแดงเข้ม ข้นและเข้มดังเลือดของคนไทยทั้งชาติ

ในคราวปิดโครงการช่วยชาติ  ณ สวนอัมพรวันที่ ๑๒ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๗

ทองคำที่หลวงตามหาบัวได้เมตตารวบรวมมาเพื่อนำเข้าคลังหลวงแต่ละครั้ง จึงมิใช่ทองคำธรรมดา แต่เป็นทองคำที่ทุกอณูของมวลสาร มีพลังแห่งความรักชาติ และมีอานุภาพของพระพุทธศาสนา พระบารมีของพระมหากษัตริย์เจ้า ผสมผสานเกาะกุมยึดเหนี่ยวร่วมกันอยู่ในเนื้อทองคำเหล่านี้ด้วย ...บัดนี้ คลังหลวงที่หลวงตาได้เมตตาพารักษาและรวบรวม ทองคำและดอลลาร์ เพิ่มเติมสินทรัพย์ในคลังหลวงให้เพิ่มพูนขึ้น เป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่งที่หล่อเลี้ยงลมหายใจ และอวัยวะทางเศรษฐกิจทางการเงิน ให้ค่อยๆ พลิกคืนฟื้นตัวมาได้ จนใช้หนี้ ไอ เอ็ม เอฟ ได้ครบถ้วนก่อนกำหนด ด้วยคำอุทานว่าเหลือเชื่อ บรรดาสินทรัพย์เหล่านี้ แม้มีค่าเท่าใดเป็นเพียงค่าที่โลกสมมุติ แต่พระธรรมและน้ำใจของพระ อีกทั้งน้ำใจของคนทั้งชาติมีค่าแท้จริง และมีค่ายิ่งกว่าตัววัตถุ…”
          ด้วยเมตตาธรรมของหลวงตาที่มีต่อชาติไทยและต่อชาวไทยจนกลายเป็นจุดเริ่มแห่งการช่วยชาติและโครงการช่วยชาติในเวลาต่อมา จนกระทั่งบัดนี้การดำเนินงานในโครงการช่วยชาติได้บรรลุผลสำเร็จตามวัตถุประสงค์แล้ว อีกทั้งประเทศชาติก็พ้นจากภาระหนี้สินเป็นที่เรียบร้อยแล้ว “โครงการช่วยชาติ” จึงเป็นประวัติศาสตร์แห่งความภาคภูมิใจของพี่น้องชาวไทย ที่ได้ร่วมกันจารึกไว้ว่า เมื่อยามบ้านเมืองเข้าสู่ภาวะคับขัน ชาวไทยทุกคนจากทั่วทุกมุมโลก ต่างแสดงความรักชาติ ด้วยความเสียสละ พร้อมเพรียงสามัคคี จนกระทั่งเมืองไทยสามารถกอบกู้ศักดิ์ศรี ความดีงาม กลับฟื้นขึ้นมาอย่างสง่างามในเวทีโลก